Halifelik Kurumu ve Tarihi

Hz. Peygamber'in Medine'ye hicretiyle birlikte kurulan siyasî yapı dâhilinde Dört Halifeler Emevîlerden sonra iktidara gelen Abbasîler en uzun ömürlü hanedandır. Onların sayesinde Atlas Okyanusu'ndan Seyhun Nehrine kadar uzanan İslam coğrafyasının kozmopolit fakat birlikten uzak yapısı bütünleşme imkânını yakalamıştır. İslam Medeniyeti kavramının ortaya çıkışı da bunun bir sonucudur. Hilafet kurumu da yine onlar sayesinde İslam toplumunda gerçek yerini ve anlamını kazanmıştır. Türk okuyucusunun beğenisine sunulan el-Kalkaşendî'nin Meâsiru'l-inâfe fi meâlimi'l-hilafe adını taşıyan bu eserde Bağdat ve Mısır Abbasi halifelerinin iktidar dönemlerdeki siyasî olaylarının anlatımlarının yanında halifeliğin şartları, hak ve sorumlulukları, onlara verilen lakaplar, halifelerle, hâkimlerin ve devlet görevlilerinin arasındaki yazışmalar ele alınmıştır. Müellifinin İslam tarihçiliğindeki yeri, bu konudaki yetkinliği ve kaleme aldığı diğer eserler de dikkate alındığında Meâsiru'l-inâfe'nin değeri daha açık şekilde ortaya çıkmaktadır.