İlk Döneme Yönelik Tasavvuf Eleştirisi ve Sûfîlerin Cevapları

Tasavvuf ilmi teşekkülünden itibaren çeşitli çevrelerde fazlaca tenkide maruz kalmıştır. Doğru bir şekilde vaz edilebilmesi ve sınırlarının korunması için kendi iç disiplininde de eleştiriye açık olan tasavvuf, bilhassa zâhir uleması tarafından bazen ilmî çerçevede bazen de tarafgir bir anlayışla eleştirilmiştir. Usûl farklılığından dolayı çözümü mümkün görünmeyen meseleler, toplumsal bazı bozulmaların sûfîlere ve tasavvuf ilmine mâl edilmesi gibi sebeplerle yapıcı eleştirel tutum, yerini küfür ve ilhada varan ithamlara bırakabilmiştir. Çalışmamız ilk dönem tasavvufuna yönelik eleştirileri ele alsa da tarihsel süreçte tasavvuf tenkidi çoğu zaman benzer algılarla ve birbiri ile yakın ilişkisi bulunan konularda meydana gelmektedir. Bilhassa devlet otoritesinin zayıflaması, heretik akımların çoğalması, toplumda bazı isyan hareketlerinin vuku bulması gibi sosyolojik gelişmelerle bu durum tetiklenebilmektedir. Günümüzde de yaşanan bir takım olaylar neticesinde tasavvuf aleyhtarlığının arttığı bir süreçten geçmemiz sebebiyle tasavvuf tenkidi ile ilgili fikirlerine en çok başvurulan kişilerin eleştirilerini kritik eden çalışmamız önem arz etmektedir.