İstanbul Çar Şehrinin Hikayesi; Şehrin Kurtuluşu ve 1453 Yılında Türkler Tarafından Alınışı

Elinizdeki kitap, 1453 yılında İstanbul'un fethinin görgü tanıklarından biri olan Rus asıllı Nestor İskender tarafından XV. yüzyılda yazıldığı düşünülen ve 1886 yılında Arşimandrit Leonid tarafından Troitse-Sergiyeva Manastırında gün yüzüne çıkarılan "Çar Şehrinin Hikâyesi (Şehrin Kuruluşu ve 1453 Yılında Türkler Tarafından Alınışı)" adlı el yazmasıdır. Rus bilim dünyasında büyük ilgi uyandıran bu çeviri, Batılı ülkelerde Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti üzerine yapılan özgün yayınları Türkçeye kazandırma adına yapılan çalışmalara küçük de olsa bir katkı niteliğindedir. Nestor İskender, el yazmasının son sözünde kendisinin de belirttiği gibi, küçüklüğünde Türkler tarafından esir alınmış, burada Müslüman yapılmış, uzun yıllar askeri seferlere katılmış ve son olarak da Osmanlılarla birlikte, fetihten önceki adıyla Konstantinopolis'in kuşatmasında yer almıştır. Fetihten sonra Nestor İskender'in akıbeti hakkında hiçbir bilgiye ulaşılamamıştır. Yazarın, görgü tanığı sıfatıyla kuşatma anında hem Türk karargâhında hem de şehir tarafında yaşananları ve uygulanan taktikleri aynı anda ve ayrıntılarıyla bilmesi, araştırmacıları bilgi kaynağı konusunda düşünmeye zorlamıştır. Rus tarih ve edebiyat uzmanlarının birçoğu bu durumu öyküyü yazan kişinin, Nestor İskender'in tuttuğu günlüklerden ve şahit olduğu olayları kaydettiği notlardan derleyip aktaran bir başkası olduğu konusunda birleşmektedir. Ancak bugün bile aydınlığa kavuşturulamamış tüm bu tartışmalara, şüphelere ve yorumlara rağmen yine de Rus edebiyatında, tarihinde ve kroniklerinde söz konusu metnin yazarı Nestor İskender olarak anılmaktadır.