Midyat-İdil Yezidiliği

Midyat-İdil Yezidilerine göre Yezidi toplumu, bütündinlerden önce Tek Tanrı inancına sahipti. Bu bağlamdaYezidi ismini “Ez dai (Ezda)” yani “Tanrıbeni yarattı” kavramı ile açıklamaktadırlar. Midyat-İdil YezidilerininHuda veya Ezda olarak isimlendirdikleri Tanrı, en üstünyaratıcı güçtür. Onlara göre Huda yedi meleği yani, Şeyh Sin,Şeyh Şems, Şeyh Ebubekir, Şeyh Secaaddin, Şeyh Nasuruddinve Şeyh Fahreddin'i kendi nurundan yaratmıştır. Bu meleklerinlideri ise Âdem'e secde etmeyi reddeden Melek Tavus (ŞeyhAdî)'tur. Melek Tavus'un, Huda'nın buyruğuna rağmen Âdemkarşısında eğilmeyip saygı göstermemesi, Midyat-İdil Yezidilerininnazarında Huda'ya bağlı ve sadık olduğunun bir göstergesidir.Yine Ezda'nın emri, Melek Tavus'un sınanması amacıyladırve o, tabi tutulan sınavı başarıyla vermiştir. Dolayısıyla Yezidiinancı gereği tüm âlemin ve insanlığın işlerini yürütme görevinihak eden Melek Tavus, dünyanın ve bütün işlerin yöneticisi vedenetleyicisidir. Bununla beraber Melek Tavus'un bizzat Huda(Tanrı) olduğuna inanalar da mevcuttur