Pozitivizmin Türkiye'ye Girişi

Son iki yüzyılın en önemli düşünce hareketlerinden biri pozitivizimdir. Aguste Comte tarafından sistemleştirilen ve S. Stuart Mill ile Herbert Spencer gibi temsilciler bulan pozitivizm, Türkiye’den Brezilya’ya kadar uzanan geniş bir alan üzerinde etkili olmuş, hatta bazı ülkelerde resmi din ve ideoloji olarak savunulmuştur. Pozitivizm, başta her türlü dini düşünceye karşı bilimsel bir ideoloji olarak çıkmışken, sonraları bizzat A. Comte tarafından yeni bir dine dönüştürülmüş, üstelik 19. yüzyılda Osmanlı’da resmen kabul görmesi için teklif edilmiştir. Pozitivizmin batıda ve özellikle Türkiye’de etkileri bugün de devam etmektedir. Politikadan bilimsel araştırmalara, sosyal kurumlardan ahlâkî ve gündelik hayata kadar birçok alanda belirtileri olan Avrupa’nın bu en katı felsefesinin Türkiye’ye girişi kuşkusuz önemlidir. Murtaza Korlaelçi, bu eseriyle, genel olarak pozitivizme ilişkin önemli bilgiler vermek yanında Türkiye’deki ilk etkileri ve temsilcileri ile ilgili ciddi bir araştırmayı da başarıyla ortaya koymaktadır.