Tasavvuf ve Tenkit

Hangi şekilde tarif edilirse edilsin tasavvuf, İslâm kültürünün önemli boyutlarından biridir. Bilhassa Anadolu topraklarının İslâmlaşmasına doğrudan etkisi bulunan tasavvuf, Türk düşünce tarihi içinde ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Ancak eskiden beri tasavvufta serbest düşüncenin olmadığı, onun taklidi ve körü körüne bağlanmayı öngördüğü şeklinde yaygın bir kanaat mevcuttur. Tarihte bu düşünceyi haklı çıkaracak bir yığın malzeme bulunmakla birlikte bu malzemeler mutlak olarak hakikati ifade etmemektedir. Elbette ki sûfîlere ve tasavvufa pek çok eleştiri yapılmıştır/yapılmaktadır. Bu tenkit ve sorgulamaların bir kısmı dışarıdan gelmekle birlikte muhakkak ki önemli bir bölümü de içeriden olmuştur. Hatta özgür düşünme ve düşünüleni ifade etme açısından tasavvuf diğer İslâmi ilimlerden daha geniş bir imkâna sahiptir.Bu eserin yazılış amacı da, tasavvufta geniş bir eleştiri ve yorum alanının bulunduğunu ve bu zeminde özgür bir tefekkürün oluştuğunu ve ifade edildiğini açıkça ortaya koymaktır. Bizzat sûfîlerin, sûfî olmayanlardan daha etkili, kapsamlı ve gerçekçi bir biçimde kendi kendilerini cesaret ve samimiyetle nasıl eleştirdiklerini bu sayede görmek mümkün olacaktır. Eserde yalnızca sûfîlerin özeleştirileri tespit edilmemiş aynı zamanda sûfîliğin mahiyet ve hakikatiyle ilgili pek çok tahlile, izah ve değerlendirmeye de yer verilmiştir.