Teşkilat-ı Mahsusa'dan Günümüze Gizli Servisler

Türkler'de istihbarat Ortaasya'dan itibaren görülmeye başlanmış olmasına rağmen Osmanlı'nın son dönemine kadar kurum/aşamamıştır. Osmanlı döneminde bazı belgelerde casusluk faaliyetlerinden söz edilmekteysede bu alanda ciddi bir kurumlaşmaya gidilmemiştir. Bazı tarihçiler, bunun Osmanlı'nın batıdaki gelişmeleri önemsemeyi-sinden kaynaklandığını kabul ediyor. Tabi bunun aksine Avrupa, Osmanlı hakkında her türlü yönteme başvurarak bilgi toplamayı sürdürüyordu. Bir örnek verecek olursak; önce bir esir olan Polonyalı bir papazın kızı Roxelane, daha sonra Hürrem Sultan adını alan cariyedir. Osmanlı son dönemlerinde ağırlık verdiği istihbarat çalışmalarında, önce tarikat şeyh ve dervişleri­ni birer casus olarak kullanmaya başlamıştır. Osmanlı'da ilk istihbarat örgütünün İngiliz elçisi taralından kurulduğu iddia edilmektedir.