Arap Hâkimiyetine Kadar Harran Tarihi

İslam coğrafyası, bugün olduğu gibi eskiden beri Batılıların ilgisini çekmiş, buna dair birçok eser kaleme almışlar ve ortantalizm çalışmaları da bu şekilde teşekkül etmiştir. Oryantalist çalışmalarda bulunanlardan biri de ünlü İsviçreli Şarkiyatçı Adam Mezʼdir. Adam Mezʼin, “Arap Hâkimiyetine Kadar Mezopotamyaʼdaki Harran Şehriʼnin Tarihi” adlı doktora tezi 66 sayfalık küçük hacimli bir çalışma olmasına rağmen Harran tarihi açısından önemli bir eserdir. Bu eserde Adam Mez; Harranʼın topoğrafik özellikleri, coğrafi konumu, iklimi, Harran Kalesi ve surları, şehir planı, Harran Ulucami ile birlikte Harranʼın Büyük İskender öncesi ve sonrası tarihi ve Harranʼın Müslümanlar tarafından fethini konu edinmiştir. İslami fetihler ile birlikte Harran, yepyeni bir devre girdi; zengin ve müreffeh bir kent hâline geldi. Bilim, onun duvarları arasında kendine son derece sadık, güvenilir bir vatan buldu. Kısa sürede yetişen bilim adamları, filozoflar ve din adamları Harranʼın şöhretini İslam dünyasının her tarafına taşıdı. Müellif bu kitabını hazırlarken İslam kaynakları, Batılı seyyahların seyahatnameleri ve oryantalistlerin makalelerinden istifade etmiş; Kasım Şulul da metindeki bazı eksikleri ve hataları gidererek yayına hazır hâle getirmiştir.