Muhtasar Tefsir Telifinde Yöntem / Mısrî Tefsiri Örneği

Çalışmamızın konusunu teşkil eden Muhammed b. Ahmed ed-Dîbî el-Mısrî'nin (ö. 1025/1616 [?] Tefsîru'l-Kur'âni'l-'Azîm adlı tefsiri muhtasar olarak kaleme alınmış bir eserdir. Daha çok Mısrî Tefsiri olarak bilinen eser, değişik kütüphanelerde el yazma halde bulunmaktadır. Kitabın mukaddimesinde müellif açık bir şekilde eseri telif etme sebebini ve muhtasar bir tefsir yazacağını açıklamazken, birkaç tefsir kitabının yanında Kurtubî Tefsiri'nden yararlanacağını belirtmiştir. Kütüphane kataloglarında ve yazma eserlerin tanıtıldığı fihristlerde söz konusu tefsirin müellifi hakkında ortaya konulan bilgiler yetersiz olmakla birlikte, birtakım yanlış bilgiler kayıtlıdır. Bunun yanı sıra eser hakkında yapılan sınırlı çalışmalarda tefsirin kaynakları, muhtevası ve takip edilen yöntem hakkında tatmin edici bilgiler sunulamadığı tespit edilmiştir. Bütün bunlar Mısrî Tefsiri üzerinde bir çalışmayı gerekli hale getirmiştir. Bu çalışmayla, öncelikle Mısrî Tefsiri ve müellifi hakkındaki yanlış bilgileri tashih etmeyi hedefledik. Bununla beraber, müellifin açıkça zikretmediği ihtisar yöntemini, kaynaklarını ve kaynaklardan nasıl istifade ettiğini tespit ederek kitabın mahiyetini ortaya çıkarmaya çalıştık. Mısrî'nin ihtisar yönteminin detaylarının anlaşılması, bizlere genel olarak muhtasar tefsirlerin telif yöntemi hakkında bilgi vereceği gibi benzer metotla yazılan eserleri karşılaştırma imkânı da sunacaktır.